نگاهی به بازار فلزات جهان در نیمه دوم سال 2012

معدن و توسعه: افزایش تولید آلومینیوم اولیه چین تولید جهانی را افزایش داده است، پس از یک افت کوچک در ماه ژوییه، تولید ماه اوت چین به یک اوج جدید 75/1 میلیون تن رسید. تولید روزانه به طور متوسط به 56452 تن رسید که 7/4 درصد بالاتر از ماه ژوییه و 2/13 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن یعنی 2011 بیشتر است. واحدهای ذوب در چین احتمالاً تولید خود را افزایش دهند بخصوص این‌که دولت مرکزی اعلام کرده است سرمایه‌گذاری بیشتری برای توسعه امور زیربنایی خواهد کرد. در چند ماه آینده به دلیل دادن یارانه‌های برق توسط دولت‌های ایالتی و محلی و افزایش مجدد قیمت‌های آلومینیوم در بورس شانگهای ظرفیت‌های متوقف شده نیز احتمالاً دوباره راه‌اندازی شوند. 

در ماه‌های ژانویه ـ ژوییه تولید آلومینیوم اولیه در جهان 4/4 درصد افزایش پیدا کرد، اما سنگینی این افزایش بیشتر در جهت چین سابق آسیا (9/12 + درصد) و چین (10 + درصد) بود. سایر مناطق از جمله آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپای غربی، استرالیا و آفریقا نسبت به مدت مشابه سال قبل آن تولیدات خود را کاهش دادند. 

مصرف آلومینیوم اولیه در جهان در هفت ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل 4/2 درصد افزایش پیدا کرد و در کشورهای مختلف تصاویر بسیار متنوعی وجود دارد، تقاضا در آسیا (چین سابق) 8/4 درصد، در چین 7/5 درصد، در آمریکای شمالی تا 2/4 درصد و در آمریکای لاتین تا 7/2 درصد افزایش را نشان می‌دهد. اما مصرف در اروپا 2/7 درصد کاهش داشته و در cis این کاهش 3/5 درصد بود. گرچه رشد تقاضای چین آهسته‌تر خواهد شد، اما هنوز گام‌های آن سریع‌تر از سایر مناطق در جهان بود و در حالی که یک صادرکننده صرف باقی خواهد ماند تولید آن باید به راحتی با تقاضا هماهنگ شود. 

پیش‌بینی می‌شود که مصرف جهانی امسال با 4 ـ 5 درصد افزایش به 46 ـ 47 میلیون تن برسد اما حدوداً 600 ـ 750 هزار تن کمتر از تولید آلومینیوم اولیه است. 

میزان مصرف باید سال آینده سریع‌تر (6ـ7 درصد) افزایش پیدا کند، اما تولید جهانی نیز احتمالاً سریع‌تر (7 درصد) افزایش پیدا کند، به طوری که عرضه مازاد بازار می‌تواند به یک میلیون تن افزایش پیدا کند. 

در حقیقت بازار آلومینیوم با موجودی سنگینی مواجه است که در معادلات فانیاس نگه داشته می‌شود و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار نمی‌گیرد و در نتیجه پریمیوم‌ها که هنوز در حال افزایش است با توجه به محل به بیش از 200 دلار خواهد رسید. موجودی انبارهای بورس فلزات لندن که مجدداً به بیش از 5 میلیون تن رسیده است به حدود 8/4 میلیون تن در ماه ژوییه کاهش پیدا کرده است. با توجه به این‌که بیشترین فلز در چند مکان نگه داشته می‌شود، مانع انبارداری قیمت نقد آلومینیوم را دور از عرضه و تقاضای آن نگه داشته است و انتظار می‌رود که تا زمانی که نرخ‌های بهره‌برداری فایناس این فلز پایین باشد این شرایط ادامه داشته باشد. 

از شروع سال تاکنون قیمت‌های آلومینیوم بورس فلزات لندن از 2000 دلار در هر تن به بیش از 2300 دلار در هر تن در پایان ماه فوریه افزایش پیدا کرده است که پس از آن قیمت در اواسط ماه اوت به 1800 دلار در هر تن کاهش پیدا کرد. از آن زمان تاکنون قیمت‌های آلومینیوم و دیگر فلزات پایه به دلیل مجموعه‌ای از عوامل اقتصاد کلان از جمله اعلام سرمایه‌گذاری بیشتر چینی‌ها در بخش زیربنایی کشور و تسهیلات بیشتر در آمریکا، افزایش پیدا کرده است. 

قیمت آلومینیوم از طریق پوشش کوتاه مدت و خرید منابع مالی تقویت شده است. اما این افزایش می‌تواند منتهی به وخامت بیشتر رابطه بین عرضه و تقاضا شود. 

اکثر تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که سال آینده قیمت متوسط LME افزایش اندکی داشته باشد. 


مس 

اگرچه تزریق نقدینگی فوق‌العاده بالا توسط بانک‌های مرکزی عمده به اقتصاد مهم‌ترین نیروی محرکه برای مس و دیگر فلزات است، اما این فلز سرخ به شدت تحت تأثیر مشکلات عرضه و تقاضا از جمله کاهش گرید سنگ معدنی، اعتصابات کارگری، مسائل فنی و عوامل مربوطه به شرایط اقلیمی قرار می‌گیرد و این امر باعث شده که عرضه مس تصفیه شده همچنان کمتر از تقاضای جهانی آن باشد. 

بر اساس گزارش گروه بین‌المللی مطالعات مس در نیمه اول سال، تولید جهانی معادن مس نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل با 4/2 درصد افزایش به 8 میلیون تن رسید. در حالی که تولید مس تصفیه شده در جهان با 8/3 درصد افزایش به 91/9 میلیون تن بالغ شد. مصرف ظاهری مس تصفیه شده در جهان نیز با 3/7 درصد افزایش به 39/10 میلیون تن رسید که کسری مس تصفیه شده در سطح 473 هزار تن یا 292 هزار تن تعدیلات فصلی قرار گرفت. 

تاکنون امسال مسائل و مشکلات کارگری چندان زیاد نبوده است اما کارگران معادن چند قرارداد منعقد کرده‌اند که باید در چند ماه آینده مجدداً مذاکره کنند و این امر می‌تواند منتج به مشکلات عرضه شود بخصوص این‌که قیمت‌های مس در حد چشم‌گیری بالاتر از هزینه‌های حاشیه‌ای آن است. 

در حال حاضر هشت قرارداد این چنینی وجود دارد که قبل از پایان امسال منتفی شده که روی تولید معادن در شیلی، پرو و کانادا تأثیرگذار بوده است. 

عرضه نیز می‌تواند تحت تأثیر کمبودهای برق و هزینه‌های تورم در شیلی قرار گیرد. طبق گزارش کمیسیون ملی انرژی شیلی این کشور باید تا سال 2020 حدود 8000 مگاوات به 17 هزار مگاوات مورد نظر خود اضافه کند تا بتواند پاسخگوی تقاضای معادن جدید و توسعه اقتصادی کشور باشد. 

مصرف مس نیز همانند سایر فلزات پایه در بین مناطق مختلف متفاوت است. مصرف چین و هند در پنج ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته به ترتیب 12 درصد و 2/4 درصد افزایش نشان می‌دهد. به طور کل در سایر کشورهای صنعتی و مناطق مختلف در جهان روند مصرف به شرح زیر منفی بوده است: 
اتحادیه اروپا 2/8- درصد، 8/8 درصد افت در ژاپن، 3/15 درصد سقوط در روسیه، 7/0 درصد سقوط در آمریکا و 3 درصد کاهش در کره جنوبی، در حالی که چین اطلاعات اقتصادی ضعیف‌تری را نشان می‌دهد، تقاضای مس آن هنوز می‌تواند به واسطه افزایش میزان بالای سرمایه‌گذاری در بخش برق تقویت شود. 

واردات مس چین شدیداً تحت‌تأثیر تفاوت قیمت‌های فروش در بورس فلزات لندن و بورس آتی شانگهای قرار دارد و افزایش اخیر قیمت‌های بورس فلزات لندن در حال حاضر می‌تواند به خوبی واردات چین را متوقف کند. به طور کل با توجه به افزایش اخیر 10 درصدی از شروع ماه سپتامبر انتظار می‌رود که سرانجام فاصله بین خرید فیزیکی افزایش یابد در حالی که مصرف‌کنندگان می‌خواهند بدانند که آیا این روند موقتی است یا بلندمدت. 
مدتی است که موجودی مس در انبارهای بورس فلزات لندن روند کاهشی به خود گرفته است به طوری که از 475 هزار تن در سال به زیر 220 هزار تن در حال حاضر تنزل پیدا کرده است. کل موجودی مس تصفیه شده در جهان در پایان ماه ژوئن طبق گزارش گروه بین‌المللی مطالعات مس به بیش از یک میلیون تن رسید اما این مقدار مصرف کمتر از سه هفته است. 

قیمت‌های مس در بورس فلزات لندن به اوج بیش از 8600 تن در اوایل امسال رسیده و پس از آن به 7200 دلار در هر تن در اوایل ژوئن کاهش پیدا کرده و سپس در همین اواخر مجدداً به بالای 8000 دلار در هر تن افزایش پیدا کرد. 

پیش‌بینی می‌شود که امسال به طور متوسط قیمت مس حدود 8100 دلار در هر تن بوده و سال آینده افزایش پیدا کرده به 8400 ـ 8800 دلار در هر تن برسد ولی بر اساس تخمین متال بولتن در مدت زمان فصول سال 2013 قیمت به طور متوسط در سطح 8200 دلار در هر تن نوسان داشته باشد. 


سرب 

تولید معدنی سرب در هفت ماهه اول سال 2012 نسبت به مدت مشابه آن در سال 2011؛ 8/21 درصد افزایش به 084/3 میلیون تن رسید. دلیل اصلی این افزایش 3/41 درصد افزایش تولید چین است اگرچه تعدادی معدن نیز در مکزیک، پرو، روسیه و سوئد تولیداتی داشته‌اند اما تولید سرب تصفیه شده (که بیش از نیمی از آن با استفاده از قراضه بازیافتی تولید شده است) فقط با یک درصد افزایش به 163/6 میلیون تن در هفت ماهه اول سال رسید. بخشی از این واگرایی مربوط می‌شود به زمستان معتدل نیمه کره شمالی در سال‌های 2011 ـ 2012 که نتیجه آن تقاضای ضعیف‌تر پراکنده برای باطری‌های سربی ـ اسیدی بوده است. 

مصرف جهانی سرب تصفیه شده با 5/2 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته یعنی ژانویه ـ ژوییه به 114/6 میلیون تن رسید که دلایل اصلی آن افزایش تقاضا در چین، ژاپن و ترکیه بوده است. تقاضا در اروپا 8/0 درصد افزایش داشته است، اما 4/2 درصد در آمریکا کاهش نشان می‌دهد. بنا به گزارش انجمن خودروسازان چین فروش خودروی چین در جهان در هشت ماهه اول سال به 5/12 میلیون دستگاه رسید که 1/4 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن بیشتر است. این نگرانی وجود دارد که این رشد نمی‌تواند پابرجا باقی بماند چون قیمت‌های بالاتر سوخت و رکود اقتصادی روی تقاضای خودرو اثر گذاشته است. 

در میان همه فلزات پایه سرب احتمالاً کمترین تأثیر را از سرمایه‌گذاری در بخش زیربنایی گرفته است. با رشد مصرف باطری در دوچرخه الکترونیکی و فروش خودرو اشتغال بیشتری ایجاد خواهد شد. 

از ماه فوریه بتدریج از میزان سرب در انبارهای بورس فلزات لندن کاسته شده است به طوری که میزان آن از 382 هزار تن به زیر 282 هزار تن رسیده است که کمتر از 10 روز تقاضای جهان است و فروش آن نیز اخیراً بیشتر شده است. قسمتی از این کاهش موجودی می‌تواند مربوط به افزایش تقاضای واقعی باشد. چون با رسیدن فصل زمستان مصرف باطری افزایش یافته و تولیدکنندگان به موجودی خود می‌افزایند تا پاسخگوی تقاضای زمستانی باشند. 

قیمت‌های سرب امسال در پایان ماه ژانویه به اوج 2288 دلار در هر تن رسیده و در حال حاضر مجدداً به این سطح نزدیک می‌شود. اما افزایش کنونی بیشتر می‌تواند به افزایش تقاضای سرمایه‌گذاران با توجه به سیاست‌های پولی (QE3) آمریکا مربوط باشد. 

شاخص قیمت‌های متال بولتن پیش‌بینی می‌کند که در سه ماهه چهارم به طور متوسط قیمت سرب در بورس فلزات لندن 2102 دلار در هر تن باشد که بتدریج افزایش فصلی داشته و به 2306 دلار در هر تن در سه ماهه چهارم سال 2013 برسد. 


نیکل 

پروژه‌های جدید و متعدد و طرح‌های توسعه نیکل در این شرایط بحران اقتصادی بخصوص در بازار فولاد ضد زنگ عرضه را افزایش می‌دهد. در هفت ماه اول تولید معدنی در جهان نسبت به مدت مشابه آن با 6 درصد افزایش به 02/1 میلیون تن بالغ شد. 

یک عامل کلیدی در عرضه می‌تواند تصمیم اندونزی برای تحریم صادرات مواد اولیه خام از سال 2014 به بعد باشد و بخشی از این تحریم برای شرکت‌ها از ماه مه بوده که هنوز هیچ برنامه‌ای برای فرآیند داخلی سنگ ارایه نشده است. بیشترین سنگ لاترنیت به چین صادر می‌شود که در آنجا تبدیل به چدن نیکل‌دار (NPI) می‌شود، اما اقدام اندونزی می‌تواند تاثیر کمی روی بازار نیکل داشته باشد چون چین دارای تناژ یالای سنگ در انبار بوده و فیلیپین صادرات سنگ لاتریت خود را افزایش می‌دهد تا هر گونه کمبودی را جبران کند. امسال واردات سنگ لاتریت چین از فیلیپین نسبت به مدت مشابه آن (ژانویه تا فوریه) در سال 2011 حدوداً 7/64 درصد افزایش داشته و به 14 میلیون تن رسیده است، در حالی که واردات از اندونزی از 4 میلیون تن در ماه می به 4/1 میلیون تن در ژوییه کاهش پیدا کرده است. 

شرکت برزیلی vale اخیراً اعلام کرده است که می‌خواهد با توجه به قیمت‌های پایین فعالیت کارخانه‌های نیکل خود را مورد بررسی مجدد قرار دهد. این تجدید نظر می‌تواند روی زمان‌بندی بهره‌برداری مجدد چندین کارخانه در برزیل، کالدونیای جدید، ماداگاسکار و سایر مناطق تأثیرگذار باشد. 

امسال مصرف نیکل تصفیه شده در جهان فقط 1/1 درصد افزایش در نیمه اول سال نسبت به مدت مشابه آن در سال 2011 داشته است که 3/2 درصد کاهش در اروپا، 6/7 درصد کاهش در ژاپن بوده اما این کاهش با 3/3 درصد افزایش در چین، 5/4 درصد افزایش در سایر مناطق آسیا و 3/2 درصد افزایش در آمریکا توأم بوده است. اگرچه در سه ماهه چهارم، شاهد فعالیت‌های فصلی بودیم اما بازار جهانی فولاد ضد زنگ چندان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. به هر صورت هر گونه بهبودی با محدودیت مواجه خواهد شد چون شاخص‌های عمده در چین ضعیف است و نمی‌تواند قیمت نیکل را چندان تقویت کند. 

موجودی انبارهای نیکل بورس فلزات لندن به تدریج امسال از 90 هزار تن به بیش از 122 هزار تن افزایش پیدا کرده است. قیمت نیکل در ماه ژانویه از 21670 دلار در هر تن به سطح پایین 15225 دلار در هر تن در ماه اوت تنزل پیدا کرده و سپس به 18 هزار دلار در هر تن افزایش پیدا کرد. متال بولتن پیش‌بینی می‌کند که قیمت این فلز به 19369 دلار در هر تن در سه ماهه چهارم 2013 افزایش پیدا کند و پس از آن تا سال 2014 افزایش تدریجی خواهد داشت. 


قلع 

تولیدکنندگان قلع در اندونزی (بزرگ‌ترین صادرکننده قلع در جهان) در ماه اوت اعلام کردند که صادرات را تحریم خواهند کرد تا قیمت‌ها را افزایش دهند و در نهایت با 20 درصد افزایش تقریباً‌ به 21000 دلار در هر تن بالغ شد. اگرچه این سطح قیمت پایین‌تر از 23 هزار دلار در هر تن است. بزرگ‌ترین تولیدکننده قلع در جهان چین است که 7 درصد از تولید قلع تصفیه شده آن در هفت ماهه اول سال 2012 کاسته شده است. تولید جهانی قلع تصفیه شده در هفت ماهه نخست امسال به 2/4 درد کاهش به 203400 تن رسید. با وجود بازار آرام چین به دلایل کاهش تولیدات داخلی و تفاوت قیمت بورس‌های مختلف واردات چین بالا رفته است. این کشور 16707 تن در هفت ماهه اول امسال وارد کرده است. 


روی 

تولید معدنی روی جهان بین ماه‌های ژانویه ـ ژوییه با 5/10 درصد افزایش به 993/7 میلیون تن رسید. این افزایش به دلایل افزایش شدید 4/30 درصدی در تولید چین است. علاوه بر این تولید در بولیوی، مکزیکو، روسیه و سوئد افزایش یافته است ولی در استرالیا، کانادا و آمریکا تنزل نشان می‌دهد. 

علاوه بر این تولید روی تصفیه شده 4/1 درصد در ماه‌های ژانویه ـ ژوییه کاهش پیدا کرده و به 389/7 میلیون تن رسید که به تولید کمتر در بل‍ژیک برزیل، کانادا، چین و آفریقای جنوبی مربوط می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که در 1ـ2 سال آینده فاصله بین عرضه و تقاضا یا عرضه مازاد کمتر شود اما هنوز اتفاقی رخ نداده است. متال بولتن پیش‌بینی می‌کند که قیمت در سه ماهه چهارم امسال به 2020 دلار در هر تن و در سه ماهه چهارم 2013 به 2255 دلار در هر تن برسد.