نگاهی به بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی جهان

اشاره: آخرین گزارش‌های مراکز معتبر اقتصادی درباره رتبه‌بندی‌ بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی جهان حاکی از آن است که از لحاظ میزان فروش، شرکت سوئیسی گلنکور اینترنشنال در جایگاه نخست قرار گرفته است.

به گزارش اقتصادی فوربس، در رده‌های دوم و سوم نیز شر‌کت استرالیایی بی‌اچ‌پی بیلیتون و شرکت بریتانیایی ریوتینتو قرار گرفته‌اند. 

این در حالی است که براساس اعلام برخی منابع معتبر اقتصادی در مارس 2011، شرکت ریوتینتو گروپ بریتانیا در جایگاه نخست قرار داشته و در رده‌های دوم و سوم نیز شرکت‌های بی‌اچ‌پی بیلیتون استرالیایی و واله برزیلی جای داشته‌اند و شرکت‌های اکستراتا سوئیس و آنگلوآمریکن بریتانیا هم صاحب رتبه‌های چهارم و پنجم شرکت‌های بزرگ معدنی جهان بوده‌اند. 

در آخرین نشریه اقتصادی فوربس، از نظر میزان سودآوری شرکت‌ بی‌اچ‌پی بیلیتون با 6/23 میلیارد دلار به عنوان سودآورترین شرکت معدنی جهان معرفی شد و دو شرکت واله برزیل با 3/20 میلیارد دلار و چاینا شنهوا انرژی با 3/7 میلیارد دلار نیز دوم و سوم هستند. از نظر ارزش بازار هم بی‌اچ‌پی با 5/187 میلیارد دلار، واله با 8/126 میلیارد دلار و ریوتینتو با 2/110 میلیارد دلار در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفتند. 

برخی دیگر از شرکت‌های بزرگ معدنی جهان شامل چاینا شن‌هوا انرژی‌ چین، فریپورت کوپر آمریکا، آئروبیس آلمان، اومیکور بلژیک و میتسوبیشی متریالز ژاپن هستند و تعداد زیادی از شرکت‌های معدنی هم بین دو هزار شرکت بزرگ دنیا جای دارند که در این بین چین با 13 شرکت بیشترین تعداد شرکت‌های معدنی بزرگ را در جهان به خود اختصاص داده است. سهم کانادا 10 شرکت، بریتانیا 7 شرکت، آفریقای‌جنوبی و آمریکا هر کدام 5 شرکت، مکزیک 4 شرکت و استرالیا 3 شرکت است. در گزارش زیر، خلاصه‌ای از فعالیت‌ها، میزان فروش و آخرین وضعیت چند شرکت بزرگ معدنی بزرگ جهان را می‌خوانید: 


گلنکور اینترنشنال (سوئیس): 

شرکت سوئیسی گلنکور اینترنشنال با فروشی معادل 6/179 میلیارد دلار بزرگ‌ترین شرکت معدنی جهان لقب گرفته و این شرکت از ادغام دو غول معدنی جهان یعنی شرکت‌های گلنکور و اکستراتا تشکیل شده است. پیشنهاد این ادغام از سوی شرکت گلنکور که در زمینه تولید مواد خام معدنی فعالیت می‌کند، به شرکت فرآوری مواد معدنی اکستراتا داده شد. این ادغام یک گروه معدنکاری بزرگ ایجاد کرد که در کنار غول‌هایی مانند بی‌اچ‌پی، واله و ریوتنیتو جزو بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی جهانی جای گرفت. کارشناسان از این ادغام به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ادغام‌های معدنی طی چند سال گذشته یاد کرده‌اند. 


بی‌اچ‌پی بیلیتون (استرالیایی): 

شرکت معدنی استرالیایی بی‌اچ‌پی بیلیتون با رقم فروشی معادل 7/71 میلیارد دلار در مقام دومین شرکت بزرگ معدنی جهان قرار دارد. این شرکت با 6/23 میلیارد دلار از نظر میزان سودآوری به عنوان سودآورترین شرکت معدنی جهان معرفی شده و از نظر حجم دارایی‌ها نیز در رده قرار دارد. 

بررسی شرکت‌ها از نظر ارزش بازار حاکی است،‌ شرکت بی‌اچ‌پی با 5/231 میلیارد دلار،‌ بالاتر از سایر شرکت‌ها قرار دارد. از این رو،‌ برخی کارشناسان، شرکت بی‌اچ‌پی بیلیتون را به دلیل ارزش بازار بسیار بالای آن، بزرگ‌ترین شرکت معدنی جهان می‌دانند. این شرکت همچنین در استرالیا بزرگ‌ترین سهم بازار را دارد. 

تاسیس شرکت BHP Billiton به سال 2001 و ادغام شرکت استرالیایی خصوصی BHP با شرکت انگلیسی Billiton بازمی‌گردد. نتیجه این ادغام یک شرکت دوملیتی با عناوین یکسان و دو دفتر مرکزی در لندن و ملبورن بود. 

تاریخچه BHP به سال 1885 بازمی‌گردد که این شرکت در معادن شهر «بروکن هیل» درغرب «نیوساوت ولز» استرالیا مشغول به اکتشاف و استخراج سرب و نقره بود. در سال 1915 اقدام به تولید فولاد کرد که عملیات اولیه آن در نیوکاسل استرالیا انجام می‌شد و دفتر اصلی آن در شهر آدلاید در جنوب استرالیا قرار داشت. BHP در دهه 1960 شروع به اکتشاف نفت در دریا کرد و موفقیت‌هایی نیز به دست آورد که موجب شد، انجام پروژه‌های دریایی را آغاز کند، اما ناکارآمدی دپارتمان فولاد این شرکت موجب بسته شدن کارخانه‌های آنها در سال 1999 شد. 

اما شرکت Billiton نیز از سپتامبر سال 1860 با همکاری جمعی از سهامداران، کار خود را در هلند آغاز کرد. دو ماه بعد، شرکت مینرال رایتز را خریداری کرده و همچنین شرکت اندونزیایی آرشیپلاگو در سواحل شرقی سوماترا را از آن خود کرد. تجارت اولیه بیلیتون، شامل ذوب قلع و سرب در هلند بود که در دهه 1940 با استخراج بوکسیت از معادن اندونزی و سورینام ادامه یافت. در دهه 1970 شرکت رویال داچ‌شل، بیلیتون را خریداری و رشد آن را تسریع کرد. کوره ذوب قلع و سرب در آرنهم هلند، در دهه 1990 متوقف شد. در سال 1994 شرکت آفریقایی «جنکور» قسمت معدنی بیلیتون را خریداری کرد، اما این مالکیت در سال 1997 به پایان رسید و بیلیتون به عنوان یکی از شرکت‌های برتر انگلیس در لیست 100 کمپانی بزرگ آن کشور جای گرفت. در دهه 1990 و بعد از آن، بیلیتون رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرد و عملیات مختلفی، از ذوب آلومینیوم در آفریقای‌جنوبی و موزامبیک و استخراج نیکل در استرالیا و کلمبیا گرفته تا معادن فلزات آمریکای‌جنوبی، کانادا و جنوب آفریقا و به دنبال آنها معادن زغال‌سنگ استرالیا، کلمبیا و آفریقای‌جنوبی و استخراج آلومینیوم، تیتانیوم و سایر فلزات از معادن این کشورها را انجام داد. 

سپس در سال 2001، ادغام دو شرکت BHP و Billiton صورت گرفته و یکی بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی جهان شکل گرفت. این شرکت اکنون بیش از 38 هزار کارمند در نقاط مختلف دنیا دارد و در سال گذشته میلادی با درآمدی بالغ بر 44 میلیارد دلار، سود خالصی افزون بر 6 میلیارد دلار را از آن خود کرد. 


ریوتینتو گروپ (بریتانیا): 

بر اساس گزارش نشریه اقتصادی فوربس، شرکت معدنی بریتانیایی ریوتینتو که سابقه حضور در معادن ایران را نیز دارد، از نظر فروش با رقمی معادل 5/60 میلیارد دلار، در رده سومین شرکت معدنی جهان قرار گرفته است. این شرکت معدنی، از نظر حجم دارایی‌ها نیز در رده نخست و از نظر میزان سودآوری هم در رده دوم قرار دارد. شرکت بریتانیایی ریوتینتو پیشتر، سهام معدن طلای ساری‌گونی را خریداری کرده بود. این شرکت سپس با اعلام پایین بودن ذخیره طلای این معدن، از قصد خود برای فروش سهامش در این معدن خبرداد. 
همچنین درخصوص فعالیت‌های این شرکت در زمینه سنگ‌آهن قابل ذکر است، درحال حاضر ظرفیت تولید سنگ‌آهن ریوتینتو سالانه به220 میلیون تن بالغ می‌شود. این شرکت معدنی در نظر دارد تا با صرف هزینه‌ای بالغ بر 3 میلیارد و 100 میلیون دلار، ظرفیت تولید سنگ‌آهن خود را تا سال 2013 به 283 میلیون تن و تا سال 2015 به 333 میلیون تن برساند. شرکت معدنی ریوتینتو در پی منتفی شدن طرح ادغام خود با شرکت بی‌اچ‌پی بیلیتون، دومین شرکت بزرگ معدنی جهان، افزایش ظرفیت تولید سنگ‌آهن خود را پیگیری می‌کند. 


واله (برزیل): 

شرکت معدنی واله برزیل نیز با رقم فروشی معادل 1/50 میلیارد دلار یکی از شرکت‌های بزرگ معدنی جهان به شمار می‌رود. این شرکت از نظر حجم دارایی‌ها هم در رده بالای شرکت‌های معدنی قرار دارد، اما از نظر میزان سودآوری، با سودی معادل 3/20 میلیارد دلار از صدرنشینان شرکت‌های معدنی جهان است و ارزش بازار این شرکت هم معادل 8/126 میلیارد دلار اعلام شده است. 

مسئولان شرکت معدنی واله برزیل، تنش‌های سیاسی موجود در جهان را بی‌تاثیر بر فعالیت تجاری این شرکت دانسته‌اند. شواهد نیز حاکی از آن است که،‌ زمانی که قیمت سنگ‌آهن به دلیل بالا بودن مصرف چین و افزایش دلال بازی در هند به شدت افزایش یافته و به بالاترین حد خود رسیده بود، با توجه به روند صعودی قیمت سنگ‌آهن و افزایش ظرفیت تولید شرکت واله، سوددهی این شرکت در سال 2011 افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت. با این حال، به علت آنکه با وجود شرایط بحرانی اقتصاد اروپا، بهای سنگ‌آهن کاهش نیافت، شرکت واله بعنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن جهان، بمنظور حمایت از تولیدات شرکت، با وجود عدم ارایه برآورد کاملی از الگوی قیمت سنگ‌آهن در سال 2012، اعلام کرد که تولید گندله سنگ‌آهن خود را در دو کارخانه متوقف می‌کند. این شرکت قرار است، تولید گندله سنگ‌آهن را در کارخانه‌های جنوب شرق ایالت اسپیریتو سانتو به حال تعلیق درآورد. این دو کارخانه درمجموع سالانه 3/7 میلیون تن گندله سنگ‌آهن تولید می‌کنند. این شرکت برزیلی پیش از این بنابر مصالحی، تولید نیکل خود را نیز در کارخانه کانادا متوقف کرده بود. یکی دیگر از زمینه‌های فعالیت معدنی این شرکت همچنین در زمینه مس است. واله برزیل به تولید مس کنسانتره در ایالت شمالی پارا در برزیل، مس آند و کاتد و کنسانتره مس به عنوان محصولاتی فرعی در عملیات‌های نیکل خود در سودبری و وواسی بی در کانادا مشغول است. 


آنگلو آمریکن (بریتانیا): 

شرکت معدنی آنگلو آمریکن بریتانیا نیز با فروشی معادل 4/28 میلیارد دلار، یکی دیگر از شرکت‌های بزرگ معدنی جهان محسوب می‌شود. 

بنا بر برآورد مشاوران صنعت مس در گروه سی‌آریو، دارایی‌های مس شرکت آنگلو آمریکن، شامل توسعه معدن لس برونچس در شیلی، پروژه کوئلاوکو در پرو و میچیکوئیلای است، این شرکت همچنین 44 درصد سهام از معدن بزرگ مس کلاهواسی در شیلی را در اختیار دارد. در زمینه ماده معدنی روی نیز، عمده‌ترین دارایی روی آنگلو آمریکن، عملیات اسکورپیون در نامیبیاست که سالانه تولیدی برابر با 150 هزار تن دارد. این شرکت همچنین بزرگ‌ترین تولیدکننده پلاتین جهان، آنگلو پلاتینوم در آفریقای‌جنوبی، را در اختیار دارد. شرکت آنگلوآمریکن همچنین ادعا می‌‌کند که در زمینه‌های سنگ‌آهن، منگنز و فولاد کربنی نقشی مهم در جهان ایفا می کند. این شرکت همچنین زغال‌سنگ و مواد معدنی صنعتی تولید می‌کند و 45 درصد از سهام بزرگ‌ترین تولیدکننده الماس جهان، شرکت دو بیرز، را در اختیار دارد. در این حال معادن سرب تحت اختیار شرکت آنگلو آمریکن چندان وسیع نیستند. 

در پایان: 

با وجود بحران‌های شدید اقتصادی طی دو سال اخیر در سراسر جهان، چندی پیش، شرکت ریوتینتو پیشنهاد شرکت بی‌اچ‌پی بیلیتون، مبنی بر خرید بخشی از سهام معدن مس اسکوندیدا را در شیلی نپذیرفت. 

با این وجود زمانی که شرکت چاینالکو چین از سرمایه‌گذاری میلیاردی خود در ریوتینتو خبرداد، مسئولان شرکت بی‌اچ‌پی بیلیتون از این اقدام ناخشنود شدند. 

شرکت چاینالکو قصد دارد نیمی ‌از سهام ریوتینتو را در بزرگ‌ترین معدن مس جهان از آن خود کند. در این حال بی‌اچ‌پی بیلیتون قصد دارد به سهامداران ریوتینتو در مورد سرمایه‌گذاری چاینالکو در این شرکت هشدار داده و آنها را برای وتو کردن خرید سهم ریوتینتو در معدن مس اسکوندیدا توسط شرکت چینی ترغیب کند. شرکت ریوتینتو هم‌اکنون سهمی‌ معادل 5/57 درصد در معدن اسکوندیدای شیلی، به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن مس جهان دارد.