بازار جهانی قلع

معدن و توسعه: کوشش‌های اخیر بعضی از تولیدکنندگان قلع برای تقویت قیمت بازار آن ناموفق بوده، اما از آنجایی که منابع سنتی قلع رو به کاهش بوده و تقاضای آن رو به افزایش است، توجه بیشتری برای توسعه معادن این فلز صورت پذیرفته است. 

برای بزرگنمایی تصویر کلیک کنید.

غالبا این‌گونه تصور می‌شود که فلزات پایه قوی‌ترین پایگاه زیربنایی در بازار هستند، اما مشخص است که قلع هیچ‌گونه مقاومتی همانند سایر فلزات در برابر ضعف اقتصاد کلان و بی‌ثباتی در بازار از خود نشان نمی‌دهد. در ماه آوریل سال 2011، قیمت این فلز به رکورد جدید 33 هزار دلار در هر تن (قیمت رسمی و نقد بورس فلزات لندن) رسید، اما پس از آن با یک‌سری فراز و نشیب مواجه شد و در اواخر دسامبر سال گذشته به زیر 20 هزار دلار در هر تن سقوط کرد. قبلا نیز در ماه سپتامبر قیمت آن به سطح حداقل 19 هزار تن رسیده بود. 

این وضعیت تولیدکنندگان قلع اندونزی را سرخورده کرده که تاکنون بزرگ‌ترین صادرکننده قلع در جهان بوده‌اند. این کشور در سال 2010، حدودا 93 هزار تن فلز قلع را به انگلیس صادر کرده است. میزان تقاضای قلع در جهان در همان سال به رقم 371 هزار تن رسید. صادرات آن در سال 2008، به بیش از 110 هزار تن بالغ شد. در ماه اکتبر 28 واحد ذوب قلع در جزیره Bangka اندونزی که بیشترین صادرات از این مبدأ انجام می‌شود، پذیرفتند که تا برگشت قیمت‌ها در سطح 21 هزار و 700 دلار بر تن به 25 هزار دلار بر تن، صادرات خود را متوقف کنند. 

کوشش برای تنظیم قیمت قلع از طریق کنترل عرضه آن بخشی از اهداف توافقات بین‌المللی قلع در گذشته بود که در سال 1985 منتهی به سقوط بزرگ قیمت آن شد. آیا این استراتژی می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد؟ شاید اگر بین تولیدکنندگان یک وحدت و هم‌کلامی وجود داشت، این اتفاق می‌افتاد، اما کارخانه Koba Tin که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اندونزی است، مجددا در پایان ماه نوامبر اقدام به صادرات کرده و این توافق تحریم صادرات را زیرپا گذاشت. این صادرات در شرایطی رخ داد که انجمن قلع اندونزی (ITA) سعی داشت مانع صدور این محموله توسط شرکت Koba شود. 

یکی از مشکلات عرضه‌کنندگان جزیره Bangka این بود که آن زمان تولید قلع تداوم داشته و انبار می‌شد، اما درآمدی از آن محصول دریافت نمی‌کردند که البته این شرایط را می‌توان تا مدتی تحمل کرد. 

متال بولتن قبلا گزارش کرده بود که تولیدکنندگان Bangka می‌خواستند تا 16 هزار تن قلع در ماه دسامبر به خریداران قراردادها از محل موجودی انبارهایی که در طی دوران تحریم صادرات افزایش یافته بود، بفروشند. افزایش موجودی انبارها به خریداران این قدرت را داده بود که یک‌بار دیگر فروش را آغاز کنند که مجددا قیمت‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد، بنابراین کوشش برای افزایش قیمت از طریق کنترل صادرات با وجود آثار قابل‌توجه و موقتی آن روی صادرات اندونزی که در ماه نوامبر گذشته 60 درصد کاهش داشت، موفق نبود. به هر صورت کل صادرات قلع از اندونزی از ماه ژانویه تا ماه نوامبر 80917 تن بود و بنابراین به نظر می‌رسد که جمع قلع صادراتی در کل سال 2011، بیشتر از 92277 تن در سال 2010 باشد. 

قطع صادرات قلع اندونزی توام با واردات بالای چین دلیل اصلی افت قابل توجه موجودی قلع بورس فلزات لندن است. میزان موجودی LME در سال 2011، از 23 هزار تن در اواسط ماه اوت به 11580 تن در 12 دسامبر کاهش پیدا کرد. 

اندونزیایی‌ها با اتخاذ اقدامات دیگری سعی دارند که کنترل بیشتری را بر قیمت‌ها اعمال کنند. انجمن و بورس کالا و ابزار مشتقه مالی اندونزی (ICDX) می‌خواهد یک بازار قلع فیزیکی در (Bangka) ایجاد کند که قرار بود که در اواسط ماه دسامبر گذشته راه‌اندازی شود که قیمت‌گذاری فلزات تولیدی در منطقه را برای خریداران و فروشندگان به عهده خواهد داشت و قرار است در اوسط ماه ژانویه 2012، یک قرارداد فیزیکی قلع را آغاز کند. 

انجمن قلع اندونزی مطمئن است که بازار قلع فیزیکی Bangka می‌تواند جایگزین LME و بازار قلع کوالالامپور برای تجارت قلع شود. 

کاهش کسری 

تولیدات معدنی و مصرف قلع تصفیه شده در 9 ماهه اول سال 2011، نسبت به مدت مشابه آن در سال 2010، اندکی کاهش پیدا کرده، اما تولید قلع تصفیه شده، افزایش پیدا کرده است. تولید معدنی 5/3 درصد و تقاضا تا 9/0 درصد کاهش پیدا کرده، اما تولید قلع تصفیه شده با 5 درصد افزایش به 276200 تن رسید. 

بنا به گزارش WBMS، تولید قلع تصفیه شده و مصرف آن در ماه‌های ژانویه ـ سپتامبر در مقایسه با کسری 15700 تن طی مدت مشابه آن در سال 2010، دقیقا متوازن شد. 

برای کل سال 2010، موسسه WBMS کسری را 15 هزار تن محاسبه کرده، در حالی‌که بنا به گزارش متال بولتن، (MBR) این کسری، 20 هزار تن است، اما پیش‌بینی می‌شود که در چند سال آینده تولید قلع تصفیه شده، حتی افزایش بیشتری نیز پیدا کند، به‌طوری که این کسری در سال 2011، شاید به 11 هزار تن و سال جدید به 6 هزار تن تنزل پیدا کند، همچنین پیش‌بینی می‌شود که در سال 2013، کسری به رقم پایین 4 هزار تن برسد. 

دو سوم تولیدات معدنی این فلز در جهان در اختیار چین و اندونزی قرار دارد، اما تولیدات آنها نیز رو به کاهش گذاشته است. افزایش فاصله بین تولید معدنی و تولید قلع تصفیه شده، نتیجه افزایش تولید قلع ثانویه بخصوص در چین است. در سال 2010، تولید قلع تصفیه شده ثانویه از مرز 60 هزار تن گذشته و برای اولین بار از سال 2004 به دو برابر افزایش پیدا کرد. 

به‌نظر می‌رسد که افزایش اخیر قیمت قلع به همراه چشم‌انداز مطلوب بلندمدت تقاضای آن در بخش لحیم‌های الکترونیکی، موجب توجه بیشتری به پروژه‌های معدنی شده، بخصوص در استرالیا که ذخایر قلع فراوانی در آنجا یافت می‌شود. علاوه بر این، پروژه‌های معدنی در آلمان و مراکش نیز فعال شده است. هرچه که عمق این بحران اقتصادی در جهان باشد، در بلندمدت عرضه و تقاضای قلع مطلوب خواهد بود، حتی با کمترین رشد سالانه 2 درصدی تقاضا میزان مصرف در سال 2015 به رقم 400 هزار تن خواهد رسید. 

پیش‌بینی می‌شود که بین سال‌های 2015ـ2010، میزان تولید معدنی قلع در اندونزی و چین به ترتیب 24 درصد و 6 درصد کاهش داشته باشد که متقابلا افزایش تولیدات معدنی در استرالیا، برزیل، پرو، آفریقا و بولیوی آن را جبران خواهد کرد، اما مهم‌ترین بازار مصرف این فلز لحیم‌های الکترونیکی بدون سرب با میزان قلع بالاست که در حال حاضر بازار گرمی دارد، همچنین تولید باتری‌های یون لیتیومی با عملکرد بالا مصرف‌کننده آند حاوی قلع است که بازار آن در آینده بسرعت رشد می‌کند. مصرف این باتری‌ها در خودروهای هیبریدی است. اندودکاری با قلع لایه عایقی را روی شیشه ایجاد می‌کند که بازار خوب دیگری برای آن خواهد بود. 

شرکت نیپون استیل ژاپن، از قلع به‌عنوان یک عنصر آلیاژی در تولید فولاد ضدزنگ استفاده می‌کند. آلیاژهای بدون نیکل و کرومیوم کمتر خواص ضدفرسایشی و قابلیت شکل‌پذیری بالایی داشته و در کنار این زمینه‌های رشد پتانسیل، تهدیدات بالقوه تقاضا نیز وجود دارد، مانند بازارهای بسته‌بندی ورق قلع‌اندود و استحکام‌دهنده PVC، اما به‌طور کل تغییرات فناوری باید به نفع بازار قلع باشد. 


ورق‌های بسته‌بندی 

ورق قلع‌اندود که سابقا بیشترین مصرف قلع را داشته و در حال حاضر دومین مصرف‌کننده قلع است، شاید رشد چندانی نداشته باشد، چون افول در بازارهای غربی با رشد در بازارهای جدیدی چون چین که سرمایه‌گذاری در این بخش ادامه دارد، جبران می‌شود. پروژه اخیر در چین مربوط به سفارش دو خط قلع‌اندود و با سرعت بالا با فناوری آند غیرمحلول به‌علاوه دو خط اندودکاری کروم الکترولیتی است که Tenova آن را عرضه می‌کند. با توجه به روند سریع زندگی شهرنشینی در جهان عامل مهمی برای افزایش تقاضا برای صنایع بسته‌بندی مواد غذایی مانند ورق قلع‌اندود است. 


چشم‌انداز کوتاه‌مدت؟ 

با توجه به بحران‌های اقتصادی کنونی بخصوص در اروپا پیش‌بینی تا حدی خطرناک شده، اما پیش‌بینی‌های متفاوتی نسبت به قیمت متوسط قلع در آینده ارایه شده است، مثلا متال بولتن آن را 35 هزار دلار در هر تن تا سال 2013، پیش‌بینی می‌کند، به شرط آنکه بازار الکترونیک رشد قابل‌توجهی داشته باشد. فرض بر این است که همزمان محدودیت‌های عرضه در چین و اندونزی نیز ادامه داشته و بازار کنسانتره به دلیل نبود سرمایه‌گذاری همچنان با کمبود مواجه باشد. 



منبع: متال‌بولتن