معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در معادن و صنایع معدنی ایران (قسمت دوم و پایانی)

برای خواندن قسمت اول کلیک کنید.

طرح فولاد میانه، نیز یکی دیگر از طرح‌هایی است که هدف آن، احداث کارخانه فولاد‌سازی به روش احیای مستقیم به ظرفیت یک میلیون تن در سال و میزان کل سرمایه‌گذاری آن، 353 میلیون دلار و محل اجرای طرح، استان آذربایجان‌شرقی، شهرستان میانه است. 

این طرح شامل یک واحد احیای مستقیم به روش Midrex، یک واحد فولاد‌سازی به روش قوس الکتریکی و ایستگاه ریخته‌گری مداوم با تاسیسات جانبی است. فاز مطالعات تکمیلی پایان یافته و تا پایان شهریور 90، دارای پیشرفت فیزیک 40 درصدی و عملکرد هزینه 161 میلیارد تومانی است. 

مشاوران داخلی طرح: مشاورین پولاد، پیمانکاران داخلی و پیمانکار احیای طرح: قرارگاه خاتم‌الانبیا، کانی مس و MME و پیمانکاران فولاد‌سازی آن: آسکوتک، MMTE، الکتروکنترل و MME هستند. 

طرح فولاد گل‌گهر، نیز از طرح‌های مهمی است که هدف آن، احداث کارخانه فولاد‌سازی به روش احیای مستقیم به ظرفیت 6/1 میلیون تن در سال و میزان کل سرمایه‌گذاری آن، 911 میلیون دلار و محل اجرای آن، استان کرمان شهرستان سیرجان است. این طرح شامل یک واحد احیای مستقیم مگامدول با تکنولوژی midrex و یک واحد فولاد‌سازی به ظرفیت 6/1 میلیون تن در سال همراه با تاسیسات جانبی است. 

و در حال حاضر، فاز مطالعات تکمیلی پایان یافته و شرکت سرمایه‌پذیر نیز شرکت سنگ‌آهن گل‌گهر است. 

یکی دیگر از طرح‌ها، طرح توسعه زیرسقف مبارکه است که هدف آن، افزایش ظرفیت تولید به 2/7 میلیون تن در سال و میزان کل سرمایه‌گذاری طرح، 119 میلیون دلار و طرح احداث ماشین ریخته‌گری شماره 5 مبارکه با هدف آماده‌سازی تختال و میزان کل سرمایه‌گذاری، 128 میلیون دلار و طرح تکمیلی فولادسازی سبا با هدف اجرای طرح‌های تکمیلی فولاد‌سازی و نورد پیوسته سبا با 318 میلیون دلار سرمایه‌گذاری و طرح نورد 2 مبارکه با هدف ایجاد نورد گرم و سرمایه‌گذاری 649 میلیون دلار از طرح‌هایی هستند که محل اجرای آنها استان اصفهان، شهرستان مبارکه و طرف مشارکت‌پذیر نیز شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. از کل طرح‌ها چند طرح نیز در زمینه صنعت آلومینیوم هستند. طرح ایجاد کارخانه آلومینیوم جاجرم با هدف تولید 6/36 هزار تن آلومینیوم در سال و 93 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در محل استان خراسا‌ن‌شمالی، شهرستان جاجرم اجرا خواهد شد. 

اهداف طرح شامل، به‌کارگیری تدریجی یکی از تکنولوژی‌های موجود ایران با گرایش تدریجی به سمت بومی‌سازی این صنعت و استفاده از حداکثر توان علمی و کارآمد داخلی، افزایش ظرفیت سالانه تولید آلومینیوم کشور همگام با کارخانه‌ها و طرح‌های در دست اجرا در سایر استان‌ها و افزایش بهره‌وری مجتمع تولید آلومینای جاجرم است. 

مجری، شرکت آلومینای ایران و طرف مشارک‌پذیر، ایمیدرو است. 

مشاوران داخلی طرح: شرکت تدبیرگستر خاورمیانه (تهیه طرح توجیه فنی اقتصادی) و شرکت ناموران (طراحی و نظارت از ابتدا تا بهره‌برداری) و پیمانکاران داخلی طرح، سایول (سیویل) هستند. 

طرح آلومینای خلیج‌فارس نیز با هدف تولید 6/1 میلیون تن آلومینا در سال و میزان کل سرمایه‌گذاری 886 میلیون دلار در استان هرمزگان، بندر لنگه است. 

این طرح شامل تولید 6/1 میلیون تن آلومینا در مناطق ساحلی جنوب کشور است که فاز مطالعات آن پایان یافته و در حال تشریفات مناقصه و انتخاب پیمانکار است. مجری و طرف مشارک‌پذیر نیز ایمیدرو است. 

طرح آلومینیوم مسجدسلیمان نیز با هدف تولید 110 هزار تن شمش آلومینیوم و 593 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان خوزستان شهرستان مسجدسلیمان اجرا می‌شود. 

فاز مطالعاتی این طرح نیز به اتمام رسیده و اکنون در حال تشریفات مناقصه و انتخاب پیمانکار است. مجری و طرف مشارک‌پذیر: ایمیدرو و گسترش صنایع معدنی کاوه پارس هستند. طرح آلومینیوم جنوب نیز از جمله طرح‌های مهم صنایع آلومینیوم است که هدف آن، تولید 276 هزار تن شمش آلومینیوم و میزان کل سرمایه‌گذاری این طرح، یک میلیارد و 180 میلیون دلار و محل اجرای آن، استان فارس شهرستان لامرد است. این طرح در مرحله گشایش اعتبار قرار دارد. مجری: شرکت آلومینیوم جنوب و طرف مشارک‌پذیر: ایمیدرو و شرکت سرمایه‌گذاری غدیر هستند. 

مشاوران داخلی طرح: مهندسین مشاور بامداد (ارزیابی اسناد مناقصه ـ تهیه پیش‌نویس قرارداد و....)، پیمانکاران داخلی طرح: جهاد دانشگاه شریف (تهیه گزارش فنی ـ اقتصادی)، شرکت TEBODIN (بررسی گزارش فنی ـ اقتصادی)، آبفای لامرد فارس (وزارت نیرو)، شبکه آب‌رسانی دوران ساخت، خوش‌آفرین فارس (برق‌رسانی سایت) و پیمانکاران خارجی طرح را کنسرسیوم CITIC/CHALCO تشکیل می‌دهند. 

طرح ایجاد ظرفیت تولید سنگ‌آهن کنسانتره معادن چاه‌گز و میشدوان، از طرح‌های مهمی است که هدف آن، تولید 2 میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن و میزان کل سرمایه‌گذاری آن، 189 میلیون دلار است و در استان یزد، شهرستان بافق اجرا خواهد شد، این طرح اکنون در فاز مطالعه قرار دارد. 

طرح تجهیز معدن زغال‌سنگ پروده 4، با هدف تولید سالانه 750 هزار تن زغال‌سنگ خام (450 هزار تن کنسانتره) و 142 میلیون دلار سرمایه‌گذاری، از دیگر طرح‌هایی است که در استان یزد، شهرستان طبس، بخش دیهوک اجرا می‌شود. 

طراحی معادن زغال‌سنگ طبس توسط مشاور ADAM، براساس ظرفیت نهایی 2/1 میلیون تن کنسانتره در دو فاز طراحی شده که فاز یک این طرح معدن پروده یک است که بهره‌برداری شد و فاز دو مربوط به استخراج از معدن پروده 4 است که ظرفیت 450 هزار تن کنسانتره برای آن در نظر گرفته و طراحی پایه آن نیز انجام شده است. به‌طور کلی محدوده پروده 4 بالغ بر 120 کیلومترمربع و ذخیره کل آن حدود 260 میلیون تن برآورد شده است. لایه C1 که اصلی ترین لایه زغالی است، حدود 74 میلیون تن ذخیره دارد و اکتشافات تفضیلی این معدن تا افق 600+ به اتمام رسیده است. پس از اتمام عملیات اکتشاف و مطالعات فنی اقتصادی و همچنین مهندسی پایه توسط مشاور خارجی ADAM، مناقصه بین‌المللی برای انتخاب پیمانکار عمومی برای اجرای طرح در سال 84 برگزار و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های کانی کاوان شرق و CMC چین با مبلغ 9/81 میلیون یورو به‌عنوان برنده مناقصه تعیین شد. قرارداد به صورت EPC شامل مهندسی، تهیه و تدارک تجهیزات لازم، ‌ساخت ساختمان‌ها و تاسیسات سطحی، حفر تونل‌ها و آماده‌سازی معدن است. ظرفیت تولید سالانه 750 هزار تن زغال‌سنگ خام با روش استخراج جبهه کار بلند Coal Cutter و مدت اجرای طرح 45 ماه پس از گشایش اعتبار اسنادی است. 

این طرح در فاز گشایش اعتبار و تاکنون عملکرد هزینه 7/0 میلیارد تومانی داشته است. 

مشاوران خارجی طرح: شرکت ADAM، پیمانکاران داخلی طرح: کانی‌کاوان شرق و پیمانکاران خارجی طرح: CMC چین هستند. 

از دیگر طرح‌ها می‌توان به طرح تجهیز معدن زغال‌سنگ خمرود اشاره کرد که هدف آن، تولید سالانه 750 هزارتن زغال‌سنگ خام (تولید 400 هزار تن کنسانتره زغال‌سنگ) با میزان سرمایه‌گذاری 113 میلیون دلار و محل اجرای آن استان کرمان، شهرستان زرند، بخش دشتخاک است. 

ذخیره کلی معدن حدود 53 میلیون تن است. در سال 1993 طرح استخراج معدن توسط شرکت مونتان ارایه شد و آخرین بار طرح استخراج این معدن توسط شرکت IMC در سال 1384 ارایه شده است. اکتشافات انجام شده تا مرحله تکمیلی است و در مجموع حدود 150 حلقه چاه اکتشافی در این منطقه حفر شده است. 

براساس گزارش‌های مونتان ذخیره زمین‌شناسی لایه‌های قابل کار حدود 33 میلیون تن است که حدود 24 میلیون تن (73 درصد) از ذخیره محاسبه شده، به عنوان ذخیره قطعی در کاتاگوری C1 و B بوده و بقیه در کاتاگوری C2 است. برای یک دوره 22 ساله معدنکاری ظرفیت استخراج سالانه معدن 750 هزار تن زغال‌سنگ خام خواهد بود. این طرح شامل دو معدن یک و 2 است که دوره ساخت و تجهیز 3 سال و زمان بهره‌برداری 22 سال پیش‌بینی شده است. مشاوران داخلی طرح: شرکت کانی‌کاوان شرق و مشاوران خارجی طرح: شرکت IMC هستند. طرح توسعه کک‌سازی زرند، نیز از دیگر طرح‌هایی است که هدف آن افزایش تولید سالانه به میزان 400 هزار تن کنسانتره زغال‌سنگ کک‌شو و 71 میلیون دلار سرمایه‌گذاری و محل اجرا در استان کرمان، شهرستان زرند است. طرح زغال‌سنگ تخت نیز با هدف تجهیز معدن به ظرفیت تولید 150 هزار تن زغال‌سنگ کنسانتره در سال و 11 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان گلستان، شهرستان مینودشت اجرا می‌شود. 
طرح زغال‌سنگ کردآباد با هدف تجهیز معدن به ظرفیت تولید 150 هزار تن زغال‌سنگ کنسانتره در سال با 38 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان آذربایجان‌شرقی، شهرستان گنبر کردآباد اجرا می‌شود. 

طرح احداث کارخانه کک‌سازی سوادکوه نیز با هدف تولید سالانه 300 هزار تن کک متالورژی و 104 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان مازندران، شهرستان سوادکوه اجرا می‌شود. 

همچنین طرح احداث کارخانه زغال‌شویی البرز مرکزی با هدف تولید سالانه 325 هزار تن کنسانتره زغال‌سنگ کک‌شو و 10 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان مازندران، شهرستان سوادکوه اجرا خواهد شد. 

فاز دو طرح کارخانه تولید کنسانتره سنگان نیز با هدف تولید کنسانتره سنگ‌آهن به ظرفیت 4/2 میلیون تن در سال و 206 میلیون دلار سرمایه‌گذاری و همچنین طرح کارخانه گندله‌سازی سنگان با هدف تولید گندله سنگ‌آهن به ظرفیت 5 میلیون تن در سال با میزان کل سرمایه‌گذاری 358 میلیون دلار نیز دو طرحی هستند که در خراسان‌رضوی، شهرستان خواف ـ سنگان به اجرا درخواهند آمد. 

مشارکت‌پذیری این طرح‌ها توسط شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. طرح‌های احداث نیروگاه نیز که با هدف تامین انرژی واحدها به اجرا درمی‌آیند، از دیگر طرح‌هایی است که از اهمیت زیادی برخوردار هستند. از جمله این طرح‌ها، طرح نیروگاه کک‌سازی زرند است که هدف آن احداث نیروگاه برق با برآورد ظرفیت 52 مگاوات با سرمایه‌گذاری به میزان 61 میلیون دلار است که در استان کرمان، شهرستان زرند اجرا خواهد شد، همچنین طرح احداث نیروگاه سیکل ترکیبی گل‌گهر با هدف تولید برق به میزان 500 مگاوات در سال و 378 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان کرمان، شهرستان سیرجان و طرح احداث نیروگاه سیکل ترکیبی ـ کرمان با هدف تولید برق به میزان 500 مگاوات در سال و 378 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان کرمان اجرا خواهند شد. 
احداث نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان برای تامین برق مورد نیاز طرح‌های توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران است. یکی دیگر از طرح‌ها، طرح احداث نیروگاه فولاد خوزستان با هدف تولید برق به میزان 500 مگاوات در سال و سرمایه‌گذاری 399 میلیون دلار در استان خوزستان، شهرستان اهواز به اجرا درخواهد آمد. 

احداث نیروگاه سیکل ترکیبی برای تامین برق مورد نیاز طرح‌های توسعه شرکت فولاد خوزستان و مشارک‌پذیری آن را شرکت فولاد خوزستان عهده‌دار است. 

طرح احداث نیروگاه المهدی با هدف تولید برق به میزان 750 مگاوات در سال با 728 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان هرمزگان، شهرستان بندرعباس اجرا خواهد شد. 

احداث این نیروگاه سیکل ترکیبی برای تامین برق مورد نیاز آلومینیوم المهدی و هرمزآل است که مشارک‌پذیر آن ایمیدرو است. 

طرح نیروگاه گازی نما نیز برای تولید برق به میزان 500 مگاوات در سال با 173 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان هرمزگان، شهرستان بندرعباس اجرا خواهد شد. 

مجری طرح: منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج‌فارس است و اکنون در مرحله گشایش اعتبار قرار دارد. مشارک‌پذیر آن نیز ایمیدرو است. 

طرح‌های صنایع مس نیز از جمله طرح‌های مهمی هستند که در اینجا به آنها اشاره می‌شود. 

یکی از طرح‌ها مس سرچشمه (فاز سوم توسعه تغلیظ) است که هدف آن، ایجاد کارخانه تغلیظ با ظرفیت 17 میلیون تن سنگ معدن خشک ورودی در سال (2200 تن خشک در ساعت) به منظور افزایش سالانه ظرفیت کنسانتره به میزان 379 هزار تن با عیار متوسط 26 درصد مس و افزایش ظرفیت کنسانتره مولیبدن به میزان 4100 تن در سال است. 

میزان کل سرمایه‌گذاری این طرح 525 میلیون دلار و محل اجرای آن استان کرمان، شهرستان سرچشمه است. طرح کارخانه تغلیظ مس درالو، یکی دیگر از طرح‌های صنعت مس است که هدف آن، تجهیز و بهره‌برداری از معدن درالو کرمان به ظرفیت 7 میلیون تن خاک سولفوری و تولید 100 هزار تن کنسانتره مس با متوسط عیار 26 درصد در سال و احداث کارخانه لیچینگ به ظرفیت تولید 5 هزار تن مس کاتدی در سال است. میزان کل سرمایه‌گذاری این طرح، 373 میلیون دلار است که در استان کرمان اجرا خواهد شد. 

طرح تجهیز معدن و احداث کارخانه تغلیظ مس دره‌زار با هدف تولید سالانه 100 هزار تن کنسانتره مس با عیار متوسط 26 درصد و میزان کل سرمایه‌گذاری طرح، 283 میلیون دلار در استان کرمان به اجرا درخواهد آمد. 

یکی دیگر از طرح‌ها، طرح تجهیز معدن و احداث کارخانه تغلیظ مس نوچون با هدف تولید سالانه 100 هزار تن کنسانتره مس ـ مولیبدن با عیار متوسط 26 درصد است و برای اجرای آن 472 میلیون دلار سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده و در استان کرمان اجرا می‌شود. طرح معدن مس تفت نیز با هدف تجهیز و بهره‌برداری از معادن تفت (علی‌آباد و دره‌زرشک) به ظرفیت 7 میلیون تن خاک سولفوری با 403 میلیون دلار سرمایه‌گذاری در استان یزد اجرا خواهد شد. طرح مس سرچشمه (توسعه ذوب و اسید) نیز با هدف تغییر تکنولوژی ذوب از فرآیند ریورب به فلش به منظور ایجاد ظرفیت سالانه 280 هزار تن مس آندی حاصل از کنسانتره و احداث کارخانه اسید سولفوریک با ظرفیت یک میلیون تن در سال اجرا می‌شود و میزان کل سرمایه‌گذاری طرح 740 میلیون دلار و محل اجرای آن استان کرمان، شهرستان رفسنجان، سرچشمه است. 

دلایل تعریف طرح، شامل ایجاد خط تولید پایدار با توجه به کاهش روزافزون عیار خاک معدن و کاهش عیار کنسانتره، فرسوده بودن تجهیزات کارخانه ذوب و لزوم بازسازی اساسی آنها، جوابگو نبودن کوره‌های ریورب فعلی و لزوم تغییر تکنولوژی ذوب و آلودگی بالای محیط‌زیست است. این طرح تا پایان شهریور 90، 13 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و 10 میلیارد تومان عملکرد هزینه آن است. 

مشاوران داخلی طرح: نیپک، فراتحقیق سپاهان و مشاوران خارجی طرح: اتوکمپو و SNC و پیمانکاران داخلی طرح: شرکت فیروزا، شرکت سرمایه‌گذاری مس سرچشمه، شرکت سدید جهان صنعت، مشارکت نیپک، کانی مس، مشارکت سدیدجهان صنعت، بام راه، فکورصنعت، تهران ـ مبینا، مشارکت فن‌آوران پارسیان و رامپکو هستند. 

طرح توسعه ذوب و احداث کارخانه اسید سولفوریک خاتون‌آباد، نیز از دیگر طرح‌های صنعت مس است که هدف آن، افزایش ظرفیت سالانه تولید آند حاصل از کنسانتره از 80 هزار تن به 200 هزار تن و تولید اسید سولفوریک به ظرفیت 750 هزار تن در سال است که برای آن 458 میلیون دلار سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده است و محل اجرای آن نیز استان کرمان، رفسنجان خواهد بود.

افزایش ظرفیت سالانه تولید آند حاصل از کنسانتره از 80 هزار تن به 200 هزار تن و گوگردزدایی از گازهای خروجی از کارخانه ذوب مس خاتون‌آباد از طریق تبدیل آنها به اسیدسولفوریک با احداث یک کارخانه به ظرفیت 750 هزار تن در سال، از موارد مهم این طرح است. 

همچنین طرح احداث کارخانه ذوب و اسیدسولفوریک سونگون با هدف ایجاد ظرفیت تولید سالانه 200 هزار تن آند حاصل از کنسانتره و 750 هزار تن اسید سولفوریک، از دیگر طرح‌هایی است که میزان کل سرمایه‌گذاری آن 532 میلیون دلار و محل اجرای آن استان آذربایجان‌شرقی، شهرستان ورزقان است. 

ایجاد ظرفیت تولید 200 هزار تن آند حاصل از کنسانتره در سال و گوگردزدایی از گازهای خروجی از کارخانه ذوب سونگون از طریق تبدیل آنها به اسید سولفوریک با احداث یک کارخانه به ظرفیت 750 هزار تن در سال از موارد مهم در نظر گرفته شده این طرح است. این طرح اکنون در مرحله تشریفات مناقصه و انتخاب پیمانکار است و تا پایان شهریور 90، دارای 10/3 درصد پیشرفت فیزیکی و عملکرد هزینه 10 میلیارد تومانی دارد. 

مشاوران داخلی طرح: شرکت مدیریت هیربدان، پیمانکاران داخلی طرح: تسطیح و خاکبرداری: جهاد توسعه کران دریا، EPCF: شرکت مهد امیدآرین هستند، همچنین مشارک‌پذیر تمام طرح‌های صنعت مس یاد شده، شرکت ملی صنایع مس ایران است. لازم به ذکر است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در حد توان از سرمایه‌گذاران حمایت خواهد کرد. 

برخی از حمایت‌های ایمیدرو از سرمایه‌گذاران، شامل حمایت در تامین مواد اولیه مصرفی (از قبیل، سنگ‌آهن برای فولادی‌ها)، حمایت و پیگیری در تامین زیرساخت‌های مورد نیاز (از قبیل آب، گاز، زمین و...)، اختصاص زمین در مناطق ویژه برای استفاده از مزایای خاص و راه‌های دسترسی و اسکله‌های مورد نیاز، حمایت در اخذ مجوزهای قانونی مورد نیاز، معرفی نیروهای متخصص بخش معدن و صنایع معدنی برای کمک در اجرای پروژه، حمایت از بازاریابی محصولات تولیدی است، ضمن این‌که طرح‌های واقع در مناطق محروم از مشوق‌های قانونی ویژه‌ای برخوردار خواهند بود. 

همچنین حمایت از بهینه‌سازی، بومی‌سازی و توسعه فناوری‌های مورد نیاز بخش معدن و صنایع معدنی، توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی مورد نیاز بخش، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه، حمایت از صادرات محصولات معدنی و صنایع معدنی با ارزش افزوده بالا و تلاش در جهت هدایت سرمایه‌های داخلی و خارجی به بخش معدن و صنایع معدنی کشور (اکتشاف، تجهیز و بهره‌برداری)، برخی از اهداف ایمیدرو محسوب می‌شوند. 

همچنین طرح‌هایی که در مناطق محروم واقع می‌‌شوند، از مشوق‌های خاص قانونی (از قبیل معافیت‌های مالیاتی و امکان سرمایه‌گذاری مشترک با سازمان‌های توسعه‌ای، از جمله ایمیدرو و... ) برخوردار می‌شوند. 

در جدول زیر طرح‌های مورد اشاره، اهداف و میزان سرمایه‌گذاری آنها ذکر شده است:

برای دریافت کلیک کنید.