مشکلات تولیدکنندگان فروآلیاژهای هند

معدن و توسعه: وزارت فولاد هند که اخیرا شرکت‌های سنگ‌آهن را به‌دلیل توصیه افزایش سنگین تعرفه‌های صادراتی این کالا (30 درصد برای کلوخه و 20 درصد برای نرمه) خشمگین کرده، در حال حاضر می‌خواهد صادرات سنگ کروم را نیز تحریم کند. 

وزارتخانه مذکور می‌گوید: هند فقط یک درصد کل ذخایر جهانی گرید بالا و متوسط سنگ کروم را در اختیار دارد، بنابراین این کاملا اشتباه است که از طریق صادرات تیشه به ریشه این منابع بزنیم، پس باید صادرات آن قطع شود. 

طبق گزارش دفتر معادن هند (IBM)، میزان ذخایر منابع کرومیت کشور 203 میلیون تن است که شامل ذخایر قطعی است و ذخایر احتمالی آن 54 میلیون تن ارزیابی شده و سایر منابع 149 میلیون تن است. پایه منابع به هیچ‌وجه امیدوارکننده نیست و تولیدکنندگان داخلی فروکروم نمی‌توانند نیاز خود را از نظر تهیه سنگی که نسبت کروم به آهن آن در معادن منطقه 6/2 به یک باشد تامین کنند و در نتیجه این نوع گرید سنگ کروم کلوخه را از خارج وارد کرده و آن را با مواد موجود داخلی مخلوط می‌کنند. 

وزارت فولاد هند همواره اعلام کرده که باید منابع داخلی را حفظ کرد، چون پیش‌بینی می‌شود که تولید فولاد ضدزنگ از 5/3 میلیون تن در سال گذشته (2010)، به 5 میلیون تن در سال 2016 (زمانی‌که تولیدکنندگان فروکروم حداقل به 5/4 میلیون تن سنگ‌ برای فرآیند نیاز خواهند داشت) افزایش یابد. آنچه که برای این وزارت معماست، این است که با وجود کاهش منابع کشور همچنان به‌عنوان یک صادرکننده صرف کرومیت باقیمانده و سوال اینجا این است که چرا باید زمانی‌که ارزش افزوده فروکروم تقریبا به چهار برابر قیمت سنگ کروم در بازارهای جهانی می‌رسد، این محصول (یعنی سنگ کروم) صادر شود. 

کومار، وزیر فولاد هند می‌گوید: ما قاطعانه مخالف صدور سنگ کروم هستیم، در حقیقت قبلا نظرمان را در این خصوص به سازمان‌های ذیربط اعلام کرده‌ایم. برای این‌که تحریم صدور سنگ‌آهن عملی شود، باید یک هماهنگی بین وزرای معادن، بازرگانی و دارایی ایجاد شود. 

یک جنبه درآمدی برای این پیشنهاد وجود دارد، چون به صادرات هر تن کرومیت 60 دلار تعرفه مالیاتی تعلق می‌گیرد. هند تنها کشوری نیست که به فکر محدود کردن و شاید تحریم صادرات سنگ کروم خود است، بلکه دولت‌های آفریقای‌جنوبی، ترکیه، عمان نیز به درخواست تولیدکنندگان کرومیت داخلی خود درصدد محدود کردن صادرات بوده و زیمبابوه نیز صادرات سنگ کروم خود را غیرقانونی اعلام کرده است. 

نگاه به خارج 

از زمانی‌که مخالفت با صادر نکردن کرومیت آغاز شده، دو شرکت هندی (Indsil) و عمانی شروع به ساخت اولین واحد یا کارخانه فروکروم، با ظرفیت 75 هزار تن کرده‌اند که میزان سرمایه‌گذاری هر دو شرکت در این طرح مساوی است و در عمان احداث خواهد شد که قرار است اولین فاز آن در فوریه 2013 راه‌اندازی شود. در فاز دوم ظرفیت این کارخانه با نصب دو کوره 24 مگاواتی دیگر به دو برابر خواهد رسید. 

با توجه به این‌که در عمان سنگ کروم زیادی با عیار متوسط یافت می‌شود، بعضی از شرکت‌های ذوب فلزات دیگر هندی‌ها را بر این واداشته که به‌دنبال فرصتی برای احداث کوره و واحدهای تغلیظ در این کشور سلطان‌نشین باشند. از آنجا که عمان فاقد کارخانه فروکروم در داخل است به یک صادرکننده عمده سنگ کروم تبدیل شده است. زمانی که شرکت هندی Indsil قدم به عمان گذاشت، بلافاصله شرکت عظیم فلزات و کالا (گلنکور) 24 درصد از سهام شرکت هندی آلیاژی کرونیمت که صاحب کارخانه 25 هزار تن در سال در استان آندراپرادش است را خرید. 

بنا به گزارش ناظران، شاید دلیل این‌که گلنکور بخشی از سهم شرکت آلیاژی کردنیمت را خرید این است که شرکت اخیر در حال ساخت یک واحد 165 هزار تنی فروکروم با کربن بالا در استان اوریسا (استانی با 98 درصد سنگ گروم در هند) است. در اوایل ماه ژوئن این شرکت هندی 92 درصد از سهام شرکت آتلانتا معدن چلیک ترکیه که هفت معدن سنگ کروم و سه معدن سنگ منگنز دارد را تصاحب کرد. مدیرعامل شرکت می‌گوید: خرید این شرکت معدنی می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های شرکت هندی آلیاژی کرونیمت و بهبود درآمد خالص آن شود. در دو سال احداث کارخانه سریکا کولوم، صنایع GMR (گروه زیربنایی هندی) کل سهام (48/50 درصد) شرکت سودآور خود را در ماه می 2008، به شرکت سرمایه‌گذاری کرونیمت مرکون مستقر در دوبی فروخت. 

طرح اولیه گلنکور برای آوردن کرومیت به هند جهت ذوب و سپس ارسال به کارخانه آتی اوریسا ارزش قابل ملاحظه‌ای را برای شرکت هندی آلیاژی کرونیمت در بر خواهد داشت، به جز چند شرکت انگشت‌شمار مانند تاتا استیل، Imfa، Facor و آلیاژی بالاسور، سایر تولیدکنندگان فروکروم در کشور تقریبا کاملا به تولیدکنندگان کرومیت شرکت ملی معدنی اوریسا (OMC) وابسته هستند، اما دبیر کل انجمن تولیدکنندگان فروآلیاژهای هند (Ifapa) می‌گوید: تولید OMC به‌طور مستمر نسبت به تقاضای صنعت داخلی تنزل پیدا می‌کند. علاوه بر این، دبیرکل اضافه می‌کند، این انجمن با مشکلات قیمت برق OMC و توزیع کرومیت دست به گریبان است. 

بخش وسیع صادرات هند کرومیت با گرید بالاست که عمدتا به چین صادر می‌شود و در آنجا با عیار پایین‌تر سنگ وارداتی از سایر منابع مخلوط می‌شود تا فروکروم تولید شود. 

دبیرکل Ifapa معتقد است که صدور سنگ کرومیت در نهایت منابع کشور را از بین برده و به توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان فولادهای آلیاژی و ضدزنگ چینی اضافه می‌کند. 

شاید عده‌ای هم نظر دیگری داشته و بگویند در عصر جهانی شدن که هند که یکی از حامیان اصلی آن است، این ایده نادرستی باشد. به هرحال به‌نظر نمی‌رسد که Ifapa نظر وزارت را جلب کرده باشد. در حالی‌که وزارتخانه به‌دنبال اخذ تاییدیه دولت برای تحریم صادرات کرومیت است، تولیدکنندگان فروکروم نیز به‌طور یکپارچه و هماهنگ به‌دنبال حذف تعرفه 5/2 درصدی واردات این ماده معدنی هستند. این اقدام می‌تواند روی بودجه سال آتی کشور موثر باشد. 

تولیدکنندگان فروکروم باید میزان زیادی سنگ کلوخه پرعیار را برای مخلوط با سنگ‌ داخلی وارد کنند و واردات بدون تعرفه از میزان هزینه‌های آنها کم خواهد کرد. 


سایه کمبود منگنز 

همزمان فاصله بین تقاضا و عرضه پیش‌بینی شده منگنز استخراجی از معادن داخلی برای صنعت فروآلیاژی آن مساله‌ساز است. در دوازدهمین برنامه پنج‌ساله عمرانی کشور پیش‌بینی شده که تولید فولاد خام کشور در پایان سال 2017ـ2016، به 128 میلیون تن برسد. صنعت فروآلیاژی نیازمند 05/7 میلیون تن سنگ منگنز است تا بتواند طبق برنامه به میزان کافی فرومنگنز و سیلیکومنگنز در سال آخر برای رسیدن به این سطح تولید فولاد، دسترسی داشته باشد، همچنین تولید سنگ منگنز نیز قرار است، از 21/3 میلیون تن در سال 2013ـ2012، به 2/4 میلیون تن در سال 2017ـ2016 افزایش یابد و تقاضای سالانه در این دوره باید از 536/4 میلیون تن، به 048/7 میلیون تن ارتقا یابد. 

واردات سنگ منگنز هند، از میزان 797933 تن در سال قبل تقریبا به 3/1 میلیون تن در سال 2011ـ2010 افزایش پیدا کرده و تا سال 2017ـ2016، واردات باید سه میلیون تن در سال باشد تا افت داخلی سنگ منگنز را پوشش دهد. 

مقامات رسمی می‌گویند: به جز سنگ منگنز تولیدی شرکت دولتی Moil، کیفیت سنگ منگنز معادن هندی به‌گونه‌ای است که باید آن را با سنگ پرعیار وارداتی برای تولید فرومنگنز و سیلیکو منگنز مخلوط کرد. 

شرکت Moil، می‌خواهد 12 میلیارد روپیه برای افزایش ظرفیت تولید معادن سنگ منگنز تا ظرفیت 2 میلیون تن در سال سرمایه‌گذاری کند، ظرفیت تولید در سال 2011ـ2010 حدودا 15/1 میلیون تن است. 

تولیدکنندگان بخش خصوصی می‌دانند زمانی‌که سرمایه‌گذاری مشترک و مساوی تولید فرومنگنز شرکت Moil، با فولادسازان دولتی Sail و Vizag Sail، تا سال 2014ـ2013 به بهره‌برداری برسد، از میزان تولید سنگ Moil احتمالا کم شود. از طریق سرمایه‌گذاری مشترک Moil با Sail، میزان تولید 106 هزار تن در سال خواهد بود و سرمایه‌گذاری مشترک آن با شرکت فولاد Vizag، 57 هزار تن در سال خواهد بود. 

در حقیقت با توجه به پیش‌بینی کاهش تولید از طرف شرکت Moil، شرکت دولتی Sail به‌دنبال دستیابی به معادن سنگ منگنز در راجستان است. تقاضای Sail برای سنگ منگنز در حد قابل‌توجهی بالا خواهد رفت، چون در نظر دارد به ظرفیت تولید فروآلیاژی خود 90 هزار تن در سال تا یک‌صد هزار تن در سال در چاندراپور بیفزاید. با توجه به موارد فوق Ifapa می‌خواهد که دولت در 5/2 درصد تعرفه وارداتی سنگ منگنز چشم‌پوشی کند. 

صنعت فروآلیاژی 65/4 میلیون تن در سال ظرفیت تولید در هند دارد که می‌تواند تا بیش از 120 میلیون تن در سال تولید فولاد را پوشش دهد، اما در حالی‌که تولید فولاد در سال 2011ـ2010، به رقم 93/65 میلیون تن در سال رسیده و در نیمه اول این سال تولید با 3/9 درصد رشد، به 79/34 میلیون تن رسید، صنعت فروآلیاژی کشور فقط با 62 درصد ظرفیت بهره‌برداری شده است. سال گذشته، کل تولید صنعت کشور 87/2 میلیون تن بود. از آنجایی که بیشترین ظرفیت تولید فروآلیاژی در هند بیکار مانده و واردات فروآلیاژهای فله‌ای (کرومیوم، منگنز و سیلیکون) از 118142 تن در سال 2007ـ2006، به 200580 تن در سال 2011ـ2010 افزایش پیدا کرد. در طی این مدت واردات فروآلیاژهای بکر (noble) نیز از 9014 تن، به 17821 تن افزایش پیدا کرد. 

مقامات صنعتی می‌گویند که فروآلیاژهای هندی کاملا شبیه فروآلیاژهای وارداتی از آفریقای‌جنوبی، چین و کشورهای cis است. 

افزایش هزینه‌های تولید 

با وجود این‌که تولیدکنندگان عمده داخلی فناوری‌های پیشرفته‌ای دارند، عواملی چون قیمت بالای برق، وابستگی به واردات کک با گوگرد پایین و 5/2 درصد تعرفه سنگ وارداتی، هزینه‌های تولید آنها را بالا برده و از توان رقابتی آنها کم می‌کند. هزینه برق 40ـ30 درصد کل هزینه تولید فروآلیاژی را در بر می‌گیرد. 

در این شرایط 5 درصد تعرفه نمی‌تواند مانع واردات فروآلیاژهای شود و از دولت هند خواسته شده که تعرفه‌های گمرکی خود را حداقل تا 5/7 درصد افزایش دهد. سرانجام این‌که سازمان تجارت جهانی (World Trade Organization) نرخ تعرفه فروآلیاژی وارداتی به هند را 40 درصد اعلام کرد. 

انجمن می‌گوید: تعرفه وارداتی فروآلیاژها نباید همسان با فولاد باشد. 

یک مقام کنفدراسیون صنایع هند می‌گوید: فلسفه واقعی تعرفه پایین واردات مورد خاصی نیست. شکی نیست که در فرآیند پیوستن هند به گروه کشورهای آسیایی با حداقل تعرفه‌ وارداتی، سطح کارآمدی صنایع فولاد و آلومینیوم آن در حد قابل‌ملاحظه‌ای بهبود یافته است. همزمان فروآلیاژی نیز به‌دلیل عواملی چون قیمت بسیار گران برق با مشکلات مواجه هستند که به‌دنبال موانع تعرفه‌ای بالاتر از 5 درصد هستند. 

انجمن همواره سعی کرده که تعرفه‌های گمرکی وارداتی افزایش پیدا کند، چون سود تولیدکنندگان فروآلیاژی به‌دلیل کاهش قیمت‌ها و حدودا 13 درصد افت ارزش پولی هند، در این سال تحت فشار قرار گرفته که برای صنعت هند این یک ضربه مهلک مضاعف است. کاهش ارزش برابری روپیه واردات سنگ و کک را گران‌تر کرده، اما درآمد حاصل از صادرات آلیاژی نیز در این بازار بحران‌زده کاهش یافته، چون ارزش روپیه نیز تنزل کرده است. 

شرکت Facor که تولیدکننده بزرگ فروآلیاژ در هند است، در نیمه اول سال مالی آن که در 30 سپتامبر خاتمه یافت، 31/79 میلیون روپیه متضرر شد، در حالی‌که در مدت مشابه سال قبل از 332 میلیون روپیه سود برخوردار بود که نشان‌دهنده عوامل موثر بر صنعت هند است.



منبع: متال‌بولتن