پیوند متالورژیکی در فرایند گالوانیزه
در فرایند گالوانیزه پیوندی متالورژیکی بین پوشش و زیر لایه فولادی یا آهنی ایجاد می شود که بصورت قسمتی از سطح فلز پایه میگردد. طی فرایند گالوانیزه روی مذاب با سطح فولادی یا آهنی واکنش داده و یک سری آلیاژهای روی- آهن را تشکیل می دهد. معمولا پوشش های گالوانیزه شامل سه لایه آلیاژی و یک لایه روی فلزی می باشند، که به ترتیب از زیر لایه تا سطح خارجی عبارتند از:
- <LI dir=rtl>لایه نازک گاما (Gamma layer) که از آلیاژی شامل 75% روی و 25% آهن تشکیل شده است.
<LI dir=rtl>لایه دلتا (Delta layer) که از آلیاژی شامل 90% روی و 10% آهن تشکیل شده است .
<LI dir=rtl>لایه زتا ( Zeta layer) که از آلیاژی شامل 94% روی و 6% آهن تشکیل شده است .
- لایه خارجی اتا (Eta layer) که از روی خالص تشکیل شده است .
هر لایه با یک عدد سختی هرم الماسی (Diamond Pyramid Number (DPN)) مشخص می گردد DPN یک مقیاس اندازه گیری سختی می باشد. به طور معمول لایه های گاما ، زتا و دلتا سخت تر از زیر لایه فولادی می باشند .سختی این لایه های زیرین ، پوشش را از آسیب دیدگی در برابر سایش، بطور قابل قبولی محافظت می کند. لایه اتای پوشش گالوانیزه کاملا داکتیل می باشد که مقاومت به سایش خوبی را برای پوشش گالوانیزه فراهم می کند. پوشش گالوانیزه به زیر لایه فولادی با چسبندگی چندین هزار پوند بر اینچ مربع ( PSI ) متصل است .چسبندگی سایر پوشش ها معمولا دربهترین حالت در حد چند صد PSI است.
ترکیب سه فاکتور سختی ، چکش خواری ، چسبندگی پوشش گالوانیزه منجر به مقاومت عالی این پوشش در برابر خوردگی یا خراش می شود. از آنجاییکه محافظت از خوردگی، به پیوسته بودن (بدون نقص بودن) پوشش بستگی دارد، چقرمگی (toughness) پوشش گالوانیزه بسیار مهم می باشد. چرا که سایر پوشش ها به هنگام حمل و نقل یا در حین کار براحتی آسیب می بینند.
کارشناسان درمورد اینکه تمام پوشش های آلی ( مانند رنگ ها ) تا حدودی نفوذ پذیر هستند ، اختلاف نظر دارند در صورتیکه با انجام گالوانیزه صحیح، این پوشش ها غیر قابل نفوذ می باشند. و حتی در صورت آسیب دیدگی فیزیکی این پوشش ها، لایه گالوانیزه از لایه فولادی فاقد پوشش، محافظت کاتدی می کند. اگر مناطق خاصی از زیر لایه فولادی یا آهنی به اندازه4/1 اینچ ("0.25) طولی یا عرضی، بدون پوشش باشند، روی مجاور آن مناطق تا زمانی که پوشش داشته باشند، از آن نواحی محافظت کاتدی می کند.
بطور طبیعی پوشش لبه ها و کنج ها در فرایند گالوانیزه ، به ضخامت سایر قسمت های قطعه می باشد ،اما احتمال صدمه دیدن از گوشه ها و لبه ها بیشتر از سایر قسمت ها می باشد. بنابراین باید از این مناطق محافظت بیشتری کرد. پوشش دادن با قلم مو یا اسپری بطور طبیعی باعث ایجاد ضخامت های نازک تر در لبه ها و گوشه ها میگردد. ولی چون در فرایند گالوانیزه تمام ماده در مذاب غوطه ور می شود، تمامی سطح آن دارای پوشش یکنواختی می باشد.
دانشجوی کارشناسی ناپیوسته متالورزی دانشگاه شهید رجایی