ذخایر عظیمی از کانی‌های «خاک‌های نادر» در کف اقیانوس آرام کشف شد

به گفته دانشمندان ژاپنی ذخایر بزرگی از «کانی‌های خاک‌های نادر» که در ساخت محصولات الکترونیکی تکنولوژی برتر (Hi Tech) حیاتی است در کف اقیانوس آرام کشف شده و می‌تواند مستقیما مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

به گفته «یاشیرو کاتو» استاد علوم زمین دانشگاه توکیو این ذخایر عیار بالایی از خاک‌های نادر دارد و فقط یک کیلومترمربع از این ذخایر قادر است 20 درصد مصرف سالانه جهانی را تامین کند.

این کشف توسط تیمی به سرپرستی «کاتو» و با مشارکت محققینی از آژانس ژاپنی علوم و تکنولوژی دریا ـ زمین به عمل آمده است.

به گفته «کاتو» در یک مصاحبه تلفنی، این تیم ذخایر مزبور را در لجن‌های استخراج شده از اعماق 3500 تا 6000 متری اقیانوس در 78 منطقه یافته‌اند. یک سوم مناطق اکتشاف شده حاوی مقادیر غنی از خاک‌های نادر و فلز ایتریوم Yttrium است.

به گفته وی، این ذخایر در آب‌های بین‌المللی اقیانوس آرام در شرق و غرب هاوایی و نیز در شرق تاهیتی واقع در پلینزی فرانسه قرار دارند.

براساس برآورد «کاتو» این ذخایر بین 80 تا 100 میلیارد تن است که در مقایسه با ذخایر شناخته شده در خشکی‌ها بسیار قابل توجه است. ذخایر کشف شده خشکی براساس برآورد سازمان زمین‌شناسی آمریکا فقط 110 میلیون تن است که عمدتا در چین، روسیه و سایر کشورهای جمهوری‌های سابق سوسیالیستی به‌علاوه آمریکا قرار دارند.

جزئیات این کشف در مجله انگلیسی Nature Geosciences در روز شنبه 4 جولای 2011 منتشر شده است. به گفته «کاتو» اورانیوم و توریم همراه با کانی‌های خاک‌های نادر وجود دارند که باعث خطرات زیست‌محیطی و انسانی می‌شوند، اما در این ذخایر سطح اورانیوم و توریم حدود یک پنجم ذخایر زمینی است.

یک کمبود مزمن «خاک‌های نادر» که در تکنولوژی برتر الکترونیک ساخت مگنت و باتری‌ها حیاتی است و در سال‌های اخیر بوجود آمده و باعث تشویق معدنکاران در کشف آنها شده است. چین که حدود 97 درصد عرضه جهانی خاک‌های نادر را در اختیار دارد، تجارت این فلزات استراتژیک را محدود کرده و باعث انفجار قیمت‌ها شده است.

از آن سو که ژاپن یک سوم مصرف جهانی خاک‌های نادر را در اختیار دارد از این کمبود و انفجار قیمت‌ها بشدت آسیب دیده و بدنبال ایجاد تنوع در منابع تامین آنها بخصوص در زمینه خاک‌های نادر سنگین نظیر دیسپروزیوم Dysprosium (که در ساخت مگنت‌ها کاربرد دارد) است.

«کاتو» می‌گوید که لجن‌های دریایی بخصوص از بابت خاک‌های نادر سنگین‌تر نظیر گادولینیوم Gadolinium لوتیتم Lutetium، تربیوم Terbium و دیسپروزیوم غنی هستند. این مواد در ساخت صفحات تلویزیون‌های مسطح، سوپاپ‌های LED و باتری اتوموبیل‌‌های هیبریدی کاربرد دارند.

استخراج این مواد نیازمند پمپاژ آنها از کف اقیانوس به بیرون است و به گفته کاتو این لجن‌ها می‌تواند به کشتی‌های استخراج‌کننده منتقل شده و مستقیما با یک لیچینگ ساده با اسید، خاک‌های نادر آنها استحصال شود. با استفاده از اسید رقیق این فرآیند بسیار سریع است و تنها در طی چند ساعت 80 تا 90 درصد خاک‌های نادر از لجن‌ها استحصال می‌شود. تیم کارشناسان دریافته که سایت‌های نزدیک به هاوایی و تاهیتی بخصوص بسیار غنی هستند. وی اشاره‌ای به شروع بهره‌برداری از این ذخایر نکرد.

ترجمه: مهندس مهرداد شکوهی‌رازی
رئیس کمیته خاک‌های صنعتی خانه معدن ایران
منبع: رویتر